በዛፍ ላይ እያደገ “ቋሊማ”

2024 ደራሲ ደራሲ: Gavin MacAdam | [email protected]. ለመጨረሻ ጊዜ የተሻሻለው: 2023-12-16 13:35

ሳሙኤል ማርሻክ ስለ ሩሲያ አዲስ ዓመት ዛፍ ሲጽፍ “ዝንጅብል እና ባንዲራ በዛፉ ላይ አያድግም ፣ ፍሬዎች በወርቃማ ወረቀት አያድጉም። ነገር ግን በሞቃት አፍሪካ ውስጥ አንድ ዛፍ አለ ፣ ፍሬዎቹ ከቅርንጫፎቹ ላይ የሚንጠለጠሉ ፣ እንደ አንድ የንግድ ሱቅ ውስጥ ቋሊማ ፣ ሰዎች ይህን ዛፍ ብለው የጠሩበት - የሱሳ ዛፍ። እውነት ነው ፣ ከምድራዊ ተክል ብዙ ጥቅሞችን የማይጎዳ በእንደዚህ ዓይነት ቋሊማ ሳንድዊች ማድረግ አይችሉም።

የሣር ዛፉ ከሰሃራ በረሃ በስተደቡብ ባለው ሞቃታማ አፍሪካ ውስጥ ያድጋል። የላቲን ስም “ኪጊሊያ” የዛፉ ስም “ኪጊሊ-ኬያ” ከሚመስል ከአፍሪካ ቋንቋ ባንቱ ተውሷል። ወደ ሩሲያኛ የተተረጎመው የዛፉ የአረብኛ ስም “የከረጢቶች ስብስብ ፈጣሪ” መሆኑ አስደሳች ነው።

አሳሳች ዛፍ ገጽታ

ኪጊሊያ ወይም የሱሳሳ ዛፍ እስከ ሃያ ሜትር ከፍታ ያለው የዛፍ ቅርንጫፎች በሰፊው በማሰራጨት በቅጠሎች የበለፀገ ዘውድ በመፍጠር። በእርጅና ጊዜ የዛፉ ግራጫ ለስላሳ ቅርፊት መፋቅ ነው።

ዓመቱን ሙሉ በሚዘንብባቸው አካባቢዎች ኪጊሊያ የማይረግፍ ዛፍ ናት ፣ እና ረዥም ደረቅ ወቅት ባለበት በዚህ ጊዜ ቅጠሎቹ ይወድቃሉ። የሰርረስ ቅጠሎች ከስድስት እስከ አሥር ሞላላ ቅጠሎች እስከ ሃያ ሴንቲሜትር ርዝመት እና እስከ ስድስት ሴንቲሜትር ስፋት አላቸው። የቅጠሉ ንጣፍ ወለል አረንጓዴ ፣ አንጸባራቂ ፣ ቆዳ እና ሞገድ ነው።

በጣም ትልቅ (እስከ አሥር ሴንቲሜትር ስፋት ያለው) ደወል ቅርፅ ያላቸው አበቦች ከቅርንጫፎቹ ጋር በአግድም ተጣብቀዋል ፣ ወይም ከቅርንጫፎቹ ላይ ተጣብቀው በሚለወጡ የእግረኞች ክፍሎች ላይ ይንጠለጠሉ ፣ ርዝመታቸው ከሁለት እስከ ስድስት ሜትር ሊለያይ ይችላል። የአበባው ቅጠሎች በሰም ሽፋን ተሸፍነው ከብርቱካናማ እስከ ጥቁር ቡርጋንዲ ወይም ሐምራዊ አረንጓዴ ቀለም አላቸው። አንድ ፒስታይል እና ስቴምስ ከደወሉ አፍ ወጥተው ይወጣሉ። የሌሊት ወፎች የዛፉ ዋና የአበባ ዱቄት በመሆናቸው ጠንካራ መዓዛ ከአበባዎች ይወጣል።

የተበከሉት አበቦች ወደ ጫካ ፍሬዎች ይለወጣሉ ፣ ርዝመታቸው ከሠላሳ እስከ አንድ መቶ ሴንቲሜትር እና ስፋቱ ከአስራ ስምንት እስከ ሃያ ሴንቲሜትር ነው። ከአምስት እስከ አስር (አልፎ አልፎ እስከ አስራ ሁለት) ኪሎግራም የሚመገቡ ፍራፍሬዎች የሾርባ ዳቦን በሚመስሉ ጠንካራ ረዥም እርከኖች ላይ ይሰቀላሉ። በእንደዚህ ዓይነት “ቋሊማ” ውስጥ ብዙ ዘሮች ያሉት ፋይበር ፋይበር አለ።

የሱፍ ዛፍ ማሰራጨት

ፍሬዎቹ እራሳቸውን አይከፍቱም ፣ ነገር ግን በጣም ንቁ የሆኑት ከዝንጀሮ ቤተሰብ ዝንጀሮዎች ረዳቶችን ተሳትፎ ይጠብቁ። እነሱ ጠንካራ ጥርሶች እና ሹል መንጋጋዎች አሏቸው ፣ በእሱ በቀላሉ ከ “ሳህኖች” ጠንካራ ቅርፊት ጋር ቀጥ ብለው ይታያሉ። በዝንጀሮዎች የምግብ መፍጫ አካላት ውስጥ ኬሚካል “ሕክምና” ተደረገ ፣ ዘሮቹ ወደ አፈር ውስጥ በመግባት በቀላሉ እና በፍጥነት ይበቅላሉ ፣ ለአዳዲስ ዛፎች ሕይወት ይሰጣሉ። እንዲህ ዓይነቱን ሕክምና ያልወሰዱ ዘሮች ብዙውን ጊዜ ለመብቀል ፈቃደኛ ባለመሆናቸው በጣም በሚያስገርም ሁኔታ መሥራታቸው አስደሳች ነው። እንዲህ ዓይነቱ ያልተለመደ ኅብረት በእፅዋት እና በእንስሳት መካከል አለ።

የሰሊጥ ዛፍ የሰው አጠቃቀም

እንደ አለመታደል ሆኖ እንደዚህ ያሉ ክብደት ያላቸው “ቋሊማ” በጥሬ መልክ ለሰዎች መርዛማ ናቸው። የአከባቢው ሰዎች የዛፉን ፍሬ ይደርቃሉ ፣ ያበስላሉ ወይም ያበስላሉ ፣ ከዚያም በማብሰያው ይጠቀሙበት። የኬንያ ተወላጆች የባህል አካባቢያዊ በዓላትን የበለጠ አስደሳች ለማድረግ የሚረዳ የአልኮል መጠጥ ለማዘጋጀት የደረቁ ፍራፍሬዎችን ይጠቀማሉ።

የሱሱ ዛፍ ሐመር ቡናማ ወይም ቢጫ እንጨት ጥቅጥቅ ያለ እና አይሰበርም። በቦትስዋና ከረዥም ጠንካራ የዛፍ ግንድ ጀልባዎች የሚሠሩት ከግንዱ መሃል በመቆፈር ነው።እንደነዚህ ያሉት ጀልባዎች “ሞኮሮ” ይባላሉ። መጋገሪያዎች የሚሠሩት ከተመሳሳይ እንጨት ነው።

ዛፉ እንደ ጌጥ ጌጥ ያድጋል። ነገር ግን እንደዚህ ባለው መልከ መልካም ሰው የክብደቱ ፍሬዎቹ ሰለባ እንዳይሆኑ ወይም ተሽከርካሪዎችን አደጋ ላይ እንዳይጥሉ መጠንቀቅ አለብዎት።

ኪጊሊያ በአፍሪካ ማህበረሰቦች ውስጥ ፈዋሾች ለብዙ መቶ ዘመናት ሲጠቀምበት የነበረ በጣም ዋጋ ያለው የመድኃኒት ተክል ነው። የዛፉን የመፈወስ ኃይሎች የመጠቀም ዋናው አቅጣጫ የቆዳ በሽታዎችን (እብጠቶች ፣ psoriasis ፣ ኤክማማ ፣ ቁስሎች ፣ የፈንገስ ኢንፌክሽኖች እና ሌላው ቀርቶ የቆዳ ካንሰርን) ማከም ነው። ክሬሞች የቆዳ የመለጠጥ እና ጥንካሬን ለመጠበቅ እንዲሁም ፀጉርን ለማጠንከር ይረዳሉ።